رئیس کل سازمان نظام پرستاری: سالی 2 دو هزار پرستار از کشور مهاجرت می‌کنند/ دلیل اصلی، معیشت و مادیات است/ پرستاران ما در دنیا مورد اقبال واقع شده‌اند/ حدود یک چهارم پرستاران بعد از مهاجرت به کشور بر می‌گردند
تاریخ انتشار: ۱۲ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۱۷۴۰۰
پایگاه خبری جماران: رئیس کل نظام پرستاری کشور با اشاره به اینکه سالی دو هزار پرستار از کشور مهاجرت می‌کنند، گفت: سال 99 رهبری صراحتا در تلویزیون اظهارنظر داشتند و سال بعدش در دیدار با پرستاران به اجرای قوانین تأکید کردند. لذا اگر قانون، رهنمودهای رهبری و دستورات رئیس جمهور را وزارت بهداشت و مجموعه‌های متولی درست اجرا کنند تأثیر 90 درصدی دارد؛ یعنی مهاجرت خیلی هم می‌شود و بلکه مهاجرت معکوس را زیاد می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مشروح گفت‌وگوی خبرنگار جماران با محمد میرزابیگی را در ادامه می‌خوانید:
ما یک سلسله مصاحبه در خصوص «ابعاد مهاجرت در ایران امروز؛ تبعات و راهکارها» داریم که از زوایای مختلف به بحث مهاجرت می‌پردازیم. لذا در خصوص ابعاد مهاجرت پرستاران و راهکارهای آن مزاحم شما شدیم. به عنوان مقدمه اگر آماری در خصوص مهاجرت پرستاران به سایر کشورهای دنیا دارید، برای ما بفرمایید.
به این دلیل آمار داریم که از حوزه نظام پرستاری کارت می‌گیرند. شماره نظام پرستاری آنها به عنوان «register number» یا «RN» در کشورهای خارجی شناخته می‌شود و به این دلیل ترجمه رسمی کارت‌شان را می‌خواهند و کسی که عضو سازمان نظام پرستاری باشد، قاعدتا سازمان باید این کارت را با زبانی که می‌خواهد هم در اختیارش قرار بدهد.
تقریبا از سال 99 یک مقداری مهاجرت‌ها زیاد شد و فکر می‌کنم تا سالی دو هزار نفر داشته‌ایم.
آمار مهاجرت پرستاران برای امسال هم همان دو هزار نفر است؟
آمار دقیق امسال را ندارم، ولی بین 1500 تا دو هزار نفر است.
آیا وقایع یک سال گذشته آمار مهاجرت پرستاران را تشدید نکرد؟
اصلا؛ اتفاقا پرستاران تنها گروهی بودند که چه در اوج کرونا و چه در این بحران‌ها آمار مهاجرت‌شان در آن مقطع خاص کم شد. دلیل اول این است که چون هم دنیا و هم کشور خودمان خیلی علمی و انسانی به خدمات‌شان نیاز دارد، به هیچ عنوان اینها را سیاسی نمی‌دانند و خیلی علمی کار می‌کنند. در تعریف ارائه خدمات پزشکی و پرستاری داریم که فارغ از رنگ، نژاد، مذهب، دین و این بحث‌ها، شما باید به انسان خدمات ارائه بدهید.
لذا در مقاطعی که احساس شده بحرانی وجود دارد و نیاز است که کمک کنند، ایستایی آنها بیشتر شده؛ ولی بعد از کرونا به دلیل اینکه حجم زیادی نیروی بهداشتی و درمانی و از جمله پرستاری لازم داشت و مزایای خیلی خوبی هم به لحاظ مادی و امکانات تعریف کرد، بعضی کشورها موفق شدند از خیلی کشورها مثل ایران پرستار جذب کنند.
خواهش من از رسانه‌ها این است که موضوع پرستاری را وارد بحث‌های سیاسی نکنند
اصلا دلایل سیاسی وجود ندارد و خواهش من از رسانه‌ها این است که موضوع پرستاری را وارد بحث‌های سیاسی نکنند. دلیل عمده‌اش این است که در کل دوران اغتشاشات یک پرستار را ندیدید که متشکل و سازمان‌دهی شده اعتراض کند؛ یا هیچ کدام از تشکل‌های پرستاری را هم ندیدید که وارد بحث اغتشاشات و این طور مسائل شود.
در یک سال اخیر آمار مهاجرت در همه حوزه‌ها تشدید شده، اما تأکید شما این است که مهاجرت پرستاران سیاسی نیست...
اصلا به موضوع پرستاری سیاسی نگاه نشود. چون نه تنها پرستاری، گروه پزشکی، اگر بخواهد خدمات‌شان قاطی مسائل سیاسی شود ارزش انسانی خود را از دست می‌دهد. اینها با جان و سلامت مردم سر و کار دارند. خودم یادم می‌آید زمانی که در مشهد پرستار بالین بودم، در یک بیمارستان نیروی انتظامی کار می‌کردم و روی تختی یک بسیجی خوابیده بود و اتاق کناری او یکی از اشرار شرق کشور که در درگیری‌ها مجروح شده بود. ما پرستاران به هر دو آنها در آنجا یک جور خدمت می‌کردیم. یعنی اصلا کار نداشتیم که این مجروح به خاطر دفاع از کشور است و آن یکی مجروح جزء اشرار است.
او از قوه قضائیه معرفی شده بود و باید درمان می‌شد و بعد اقدامات قضایی صورت می‌گرفت و این یکی هم بالأخره مجروح شده بود و باید رسیدگی می‌شد. چون روی تخت بیمارستان بستری شده بود، خاطرم هست که ما پرستاران اصلا نگاه نمی‌کردیم که اینها چه کسی هستند و داشتیم بی‌مهابا خدمت می‌کردیم.
به بحث مزایای مادی کشورهای مقصد اشاره داشتید. جدای از بحث حقوق و دستمزد، تقریبا در همه رشته‌ها و حرفه‌ها به نظر می‌آید یک بخش هم مربوط به بحث‌های تخصصی، تجهیزات و امکان پیشرفت هست. آیا برای حوزه پرستاری هم بحث‌های تخصصی مطرح است؟ در کنار اینها چه دلایل دیگری می‌تواند انگیزه‌های اصلی پرستاران کشور ما برای مهاجرت باشد؟
من در رابطه با توان و تخصص پرستاران ایران خدای ناخواسته پروپاگاندا و تبلیغ غیرواقعی نمی‌کنم. ما از سال 83 عضو «ICN»(شورای بین‌المللی پرستاران» هستیم. این حرف برای سال 83 است و به نظرم فیلمش هم باید در سازمان نظام پرستاری موجود باشد که نمایندگان «ICN» به ایران آمده بودند و از دانشکده‌ها، کلاس‌های درس، اساتید، منابع علمی و امکانات پراتیکی ما بازدید کردند و گفتند سطح و تکنولوژی آموزشی شما در ایران با چند کشور اول دنیا برابری می‌کند.
پرستاران ما در دنیا مورد اقبال واقع شده‌اند
همین الآن کتبی که در بالغ بر 200 دانشکده پرستاری تدریس می‌کنیم، معمولا آخرین رفرنس‌های کشورهای غربی و اروپایی ترجمه و هر چهار سال یک بار هم کاملا از رده خارج می‌شود و این طور نیست که الآن یک کتاب مرجع داشته باشید که برای 20 یا 10 سال قبل باشد. هر چهار سال و بلکه زودتر از رده خارج می‌شوند و کسی دیگر آنها را تدریس نمی‌کند. آخرین روش‌های مراقبت‌ها تدریس می‌شود و به خاطر همین هم پرستاران ما در دنیا مورد اقبال واقع شده‌اند؛ کما اینکه پزشکان و گروه‌های دیگر ما همین طور مورد اقبال واقع شده‌اند.
دلیل اصلی مهاجرت پرستاران معیشت و مادیات است
دلیل اصلی مهاجرت در وهله اول مسائل اینچنینی نیست. مسأله اول بدون تعارف معیشت و مادیات است؛ که بالأخره در برخی کشورها مزایای بیشتری به پرستاران می‌دهند. البته من نمی‌گویم همه تکنولوژیهای پیشرفته غرب و اروپا در ایران هم هست، اما پرستاران ما خیلی هم با آنجا فاصله ندارند. یکی از دلایل هم می‌تواند همین باشد که در روش‌هایی در ایران نیست یا کمتر هست، چیزهایی یاد می‌گیرند.
ضمنا مهاجرت معکوس را هم فراموش نکنید. این طور نیست که بروند و آنجا ساکن شوند؛ معمولا بعد از دو سه سال بر می‌گردند؛ اصلا بعضی از آنها مرخصی موقت یا مرخصی بدون حقوق می‌گیرند، می‌روند و معمولا ظرف سه چهار سال بر می‌گردند و عده‌ای هم آنجا می‌مانند. اما به هیچ عنوان سیاسی نیست و دو اینکه جاذبه‌های بیمارستان‌های ما به لحاظ فضای هتلینگ و تکنولوژی و تخت‌های بیمارستانی خوب است.
ولی قبول داریم که در حوزه «تعداد نیروی پرستار نسبت به تخت» خیلی فاصله هست و ما اگر بتوانیم مشکل تربیت نیروی پرستار را در حدی تأمین و مشکل استخدام را حل کنیم که به تناسب تخت‌ها پرستار گرفته شود، که به ازای هر هزار نفر جمعیت باید چهار نفر و به ازای هر تخت بیمارستانی 2.5 نفر پرستار داشته باشیم، استاندارد نیروی انسانی را حل کنیم و قانون تعرفه‌گذاری را درست اجرا کنیم، پرستاری در ایران یکی از بهترین پرستاری‌های دنیا است و قبل از کرونا در رنکینگ حدود پانزدهم بودیم.
حدود یک چهارم پرستاران بعد از مهاجرت به کشور بر می‌گردند
به بحث «مهاجرت معکوس» اشاره داشتید. آیا آماری در این زمینه دارید؟
آمار دقیقی در این زمینه نداریم؛ چون وقتی می‌روند از ما مدرک می‌گیرند ولی وقتی می‌آیند مدرکی به ما نمی‌دهند که بتوانیم آمار بگیریم. به طور کلی می‌توان گفت حدود یک چهارم کسانی که می‌روند، بر می‌گردند.
مقصد پرستاران ما برای مهاجرت بیشتر کدام کشورها است؟
همه کشورها داریم و اصلا مقصد خاصی را نمی‌شود تعریف کرد که بگوییم. از کشورهای همسایه و حوزه خلیج فارس بگیرید تا آفریقای جنوبی، کشورهای غربی و اروپایی، هر جا درخواست کند و پرستار ببیند که آنجا شرایط مناسبی هست، برتری خاصی ندارند. ولی طبیعی است که هرچه راه نزدیک‌تر و مزایا بیشتر باشد، آنجا را انتخاب می‌کنند.
اگر قانون، رهنمودهای رهبری و دستورات رئیس جمهور را وزارت بهداشت و مجموعه‌های متولی درست اجرا کنند تأثیر 90 درصدی دارد
برداشت من از صحبت‌های شما این است که اگر مسئولین بحث معیشت پرستاران را اصلاح کنند تا حد زیادی می‌توانند از مهاجرت آنها جلوگیری کنند. درست متوجه شده‌ام؟ یعنی برای راهکار این قضیه چه کاری می‌توان انجام داد؟
ما دوره پنجم سازمان را از سال 98 شروع کرده‌ایم و بالغ بر یک سال آن در دولت قبل و مدتی هم در این دولت است، هم در دولت قبل و هم دولت فعلی، رؤسای جمهور دستوراتی دادند، سال 99 رهبری صراحتا در تلویزیون اظهارنظر داشتند و سال بعدش در دیدار با پرستاران به اجرای قوانین تأکید کردند. لذا اگر قانون، رهنمودهای رهبری و دستورات رئیس جمهور را وزارت بهداشت و مجموعه‌های متولی درست اجرا کنند تأثیر 90 درصدی دارد؛ یعنی مهاجرت خیلی هم می‌شود و بلکه مهاجرت معکوس را زیاد می‌کند.
منبع: جماران
کلیدواژه: انتخابات مجلس لیگ برتر بازی های آسیایی هانگژو محمد میرزابیگی مهاجرت پرستاران مهاجرت پرستاران ایرانی ابعاد مهاجرت انتخابات مجلس لیگ برتر بازی های آسیایی هانگژو مهاجرت پرستاران مهاجرت معکوس نظام پرستاری پرستاران ما آمار مهاجرت بر می گردند درست اجرا هزار نفر دو هزار بحث ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۱۷۴۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
موج بالای مهاجرت پرستاران؛ عمانی‌ها ۶ برابر ایران حقوق می‌دهند | مقاومت عجیب با وجود کمبود پرستار!
سید محمد علوی، پرستار بالین و فعال صنفی حوزه پرستاران گفت: مشکلات معیشتی پرستاران و عدم اجرای تبدیل وضعیت آنها باعث شده که خیلی از آنها اقدام به مهاجرت کنند. حقوق و مزایای پرستارانی که به عمان مهاجرت کرده‌اند، ۶ برابر حقوق یک پرستار فعال در ایران است.
با آن که کشور با کمبود ۱۰۰ هزار پرستار مواجه است، وزارت بهداشت حاضر نیست حدود ۲۰ هزار پرستارِ طرحی را که طرح خود را گذرانده‌اند و در دوره کرونا نیز سنگ تمام گذاشتند، به کار گیرد.
همشهری آنلاین در گزارشی نوشت: پرستاری، یکی از مهم‌ترین مشاغل است که مستقیما با سلامت و جان مردم سر و کار دارد اما مشکلات شغلی و معیشتی این گروه که هر سال تنها وعده بهبود آن از سوی مسئولان داده می‌شود، طاقت پرستاران را بریده است.
ساعت‌های کاری زیاد، حجم سنگین کار، شیفت‌ها و اضافه‌کاری‌های اجباری و با دستمزد اندک، فرسایشی بودن این شغل، اجرا نشدن قوانین اصلاح حقوق و مزایا، تاخیرهای همیشگی در پرداخت معوقه‌ها، کارانه های زیر یک میلیون تومان و حقوق‌های ناچیز ۱۲ تا ۱۴ میلیون تومانی موجب شده که خیلی از پرستاران با وجود علاقه به حرفه‌شان و با این که در این زمینه تحصیلات و دانش دارند، عطای این شغل را به لقایش ببخشند.
طی سال‌های اخیر شاهد چندین موج مهاجرت پرستاران از کشور و یا تغییر شغل آنها بوده‌ایم. مشکلات شغلی پرستاران تا حدی طاقت‌فرسا شده که این روزها مدام خبر استعفای دسته جمعی آنها از مراکز درمانی را می‌خوانیم و می‌شنویم. هفته گذشته بود که ۴۳ نفر از پرستاران اتاق عمل و بیهوشی بیمارستان شهدای تجریش تهران استعفای دسته‌جمعی دادند. اواخر فروردین هم ۲۲ پرستار بیمارستان تخصصی طالقانی چالوس به صورت گروهی استعفا دادند. به این لیست باید پرستاران بیمارستان طالقانی آبادان و چند مرکز درمانی یزد را هم اضافه کرد که استعفای دسته‌جمعی‌شان در ماه‌های گذشته خبرساز شد. اتفاقی که در یک سال گذشته بارها در مراکز درمانی مختلف رخ داد.
۲۰ هزار پرستار طرحیِ بلاتکلیف
سوی دیگر این ماجرا پرستارانی هستند که دوره طرح خود را در دوران پاندمی کرونا گذراندند و وزارت بهداشت نیز قول جذب و استخدام آنها را داد، اما بعد از فروکش کردن کرونا به وعده‌های خود عمل نکرد و آنها را به حال خود رها کرد. پرستارانی که جان خود را کف دست گرفتند و حتی تعداد زیادی از آنها به دلیل ابتلا به کرونا جان خود را از دست دادند.
سید محمد علوی، پرستار بالین و فعال صنفی حوزه پرستاران در گفتگویی به این موضوع اشاره می‌کند که با وجودِ کمبود بیش از ۱۰۰ هزار پرستار در کشور، وزارت بهداشت حاضر نیست ۲۰ هزار پرستار را که طرح خود را در دوره کرونا گذرانده‌اند و به پرستاران طرحی شناخته می‌شوند، جذب کند.
علوی می‌گوید: این پرستاران در دوره مخوف کرونا ایثار کردند و به جامعه خدمت کردند. آنها می‌توانستند طرح‌شان را به تعویق بیندازند اما ازخودگذشتگی کردند و طرح خود را زودهنگام شروع کردند که کارها روی زمین نماند. ما تعداد زیادی دانشجوی ترم ۸ داشتیم که درس‌شان تمام‌نشده، طرح‌شان را شروع کردند و در دل کرونا رفتند.
پرستارانی که با سابقه ۲۰ ساله، شرکتی هستند
در دوره کرونا تعدادی از پرستاران به تازگی طرح خود را به اتمام رسانده بودند، اما مسئولان با دادن فراخوان و بستن قرادادهای کوتاه‌مدت ۶ ماهه و وعده استخدام و تامین امنیت شغلی، آنها را هم نگه داشتند. چون بیمارستان‌ها به شدت دچار کمبود نیرو بود. این را علوی می‌گوید و ادامه می‌دهد: وعده‌ها باعث شد که خیلی از پرستارها با وجود اتمام طرح‌شان ماندند و کار کردند. اما بعد از پاندمی کرونا با کم‌لطفی و بی‌مهری مسئولان مواجه شدند.
این فعال صنفی پرستاران می‌گوید: ما الان حدود ۲۰ هزار نیروی پرستار کارکشته داریم که ۴ سال درس خوانده‌اند و برادری خود را هم در بحران کرونا ثابت کردند، اما وزارت بهداشت آنها را به کار نمی‌گیرد. در این میان پرستارانی هم داریم که بیش از ۲۰ سال سابقه کار دارند، اما هنوز شرکتی هستند و تبدیل وضعیت نشده‌اند.
از تغییر شغل تا مهاجرت به کشورهای عربی
میانگین حقوق پرستاران با در نظر گرفتن سابقه فعالیت آنها بین ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان است. این را فعال صنفی حوزه پرستاران می‌گوید و ادامه می‌دهد: پرستاران باید چند جا کار کنند تا بتوانند زندگی خود را بگذرانند. خیلی از آنها هم تغییر شغل داده‌اند؛ در تاکسی اینترنتی کار می‌کنند، آنلاین‌شاپ زده‌اند و ... . فقط هم معیشت پرستاران مشکل ندارد. ما همکار پزشک داریم که هنوز پروانه مطب خود را نگرفته و بعد از شیفت درمانگاه مسافرکشی می‌کند.
علوی می‌گوید: مشکلات معیشتی پرستاران و عدم اجرای تبدیل وضعیت آنها باعث شده که خیلی از آنها اقدام به مهاجرت کنند. حقوق و مزایای پرستارانی که به عمان مهاجرت کرده‌اند، ۶ برابر حقوق یک پرستارِ فعال در ایران است.
او می‌گوید: متاسفانه پرستارانِ کشورهای حاشیه خلیج فارس را ایران دارد تامین می‌کند. چون الان بیشترین مهاجرت پرستاران به کشورهای حاشیه خلیج فارس است. ما این همه نیرو تربیت نکردیم که راحت، آنها را به حاشیه خلیج فارس و اروپا و ... بفرستیم و خودمان دچار کمبود باشیم. مساله این است که کمبود پرستار در نهایت به سلامت مردم آسیب می‌زند. نه به کس دیگری.
هر ساعت اضافه‌کاری ۱۵ هزار تومان!
قانون تعرفه خدمات پرستاری، یکی از قوانین اصلاح حقوق پرستاران بود که در سال ۱۳۸۶ به تصویب رسید اما هرگز عملیاتی نشد. تا این که در سال ۱۴۰۰ خود مقام معظم رهبری ورود کردند. با این حال این قانون هرگز به سرانجام نرسید. فعال صنفی حوزه پرستاران می‌گوید: این قانون که گفته می‌شود اجرایی شده، با چیزی که در شیوه‌نامه آن آمده است، خیلی تفاوت دارد. درواقع فقط دارند کارانه ادوار قبل را به اسم تعرفه خدمات پرستاری پرداخت می‌کنند. الان بیشترین مهاجرت پرستاران به کشورهای حاشیه خلیج فارس است. ما این همه نیرو تربیت نکردیم که راحت، آنها را به حاشیه خلیج فارس و اروپا و ... بفرستیم
علوی توضیح می‌دهد: تعرفه خدمات پرستاری، یک قانون است که ده‌ها بار از سوی خود حاکمیت ضمانت اجرایی گرفته است. مقام معظم رهبری بارها در روزهای پرستارِ سال‌های مختلف به مسئولان تاکید کردند که این قانون را اجرا کنند. با این حال این قانون هنوز اجرا نشده است. یکی از تاکیدهای رهبری این بود که: «با کادر سلامت ایام کرونا نباید مانند کارگر فصلی رفتار شود.» اما متاسفانه وزارت بهداشت دقیقا فصلی برخورد کرد و بعد رفع نیازش در دوره کرونا به آنها گفت: «به سلامت»!
به گفته علوی، هر پرستار علاوه بر ۱۷۰ تا ۱۸۰ ساعت کار موظفی در ماه، باید ۱۵۰ تا ۲۰۰ ساعت هم اضافه‌کاری داشته باشد. اما مبنای پرداخت هر ساعت اضافه‌کاری آنها فقط ۱۵ هزار تومان است! آیا این مبلغ با این حجم از فشار کار و فرسایشی بودن این شغل عادلانه است؟ این نشان می‌دهد که نظام پرداخت وزارت بهداشت نیاز به بازنگری جدی دارد.
لزوم احیای قانون حمایت از مدافعان سلامتِ ایام کرونا
وزارت بهداشت به تازگی اعلام کرده که در سال ۱۴۰۳ قصد استخدام ۲۵ هزار نیرو را دارد. در این میان، تعدادی از فعالان صنفی پرستاری در نامه‌ای به ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری از او خواسته‌اند که برای حل مشکل شغلی پرستاران، طرح استفساریه‌ای به مجلس ارائه دهد و این استفساریه پس از دریافت موافقت مجلس، به وزرات بهداشت ابلاغ شود و دستور دهد که وزارت بهداشت از منابع مالی خود، پرستاران طرحی را به کارگیری کند. هر پرستار علاوه بر ۱۷۰ تا ۱۸۰ ساعت کار موظفی، ماهانه باید ۱۵۰ تا ۲۰۰ ساعت هم اضافه‌کاری داشته باشد. اما مبنای پرداخت هر ساعت اضافه‌کاری فقط ۱۵ هزار تومان است!
علوی می‌گوید: وزارت بهداشت هم توان اجرایی این کار را دارد و هم پولش را. حتی اصرار داریم که این استفساریه در لایحه بودجه سالانه هم گنجانده شود. اگر این اتفاق رخ دهد، گام بزرگی در جهت کاهش مشکلات جامعه پرستاری برداشته خواهد شد.
این فعال صنفی حوزه پرستاران می‌گوید: درضمن ما قانونی داریم که در دوران کرونا به نام قانون "حمایت از ایثارگران و مدافعان سلامت در ایام کرونا" که در ستاد ملی کرونا وضع شد. خواسته ما احیای این قانون است. البته بدون برگزاری هیچ آزمونی برای پرستاران. آزمون این نیروها همان کرونا بود و نیاز نیست دوباره در آزمونی شرکت کنند. حتی اگر مهارت نداشتند، در دوره کرونا کاملا کارآزموده و کارشناس شدند و اتفاقا الان به درد دسیستم می‌خورند.
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت